Książka to dla nas dorosłych źródło wiedzy i przyjemności, więc często robimy wszystko, by czytanie pokochały również nasze dzieci. Jednak uczestnictwa w aktywności, jaką jest czytanie książek - skupienia się na nich, czerpania z nich wiedzy i radości musimy dziecka nauczyć. Dlatego zanim dziecko nauczy się czytać, może brać udział w tak zwanym czytaniu uczestniczącym. Polega ono na budowaniu relacji, byciu aktywnym poprzez komentowanie obrazków lub treści. Jest to czytanie z dzieckiem, a nie dziecku. Czytanie uczestniczące to aktywność, która jest dostępna również dla dzieci niewerbalnych, wymaga tylko odpowiedniego przygotowania. Przygotowany musi być przede wszystkim partner komunikacyjny, który będzie wiedział jak takie sesje czytania przeprowadzić. Dostosowania lub świadomego wyboru wymagają też książki. W przypadku dzieci, które komunikują się za pomocą AAC, książki najczęściej opatrzone są symbolami z ich systemu komunikacyjnego. Poprzez czytanie uczestniczące rozwijamy wiele różnych umiejętności takich jak: wydłużanie uwagi, tworzenie wspólnego pola uwagi, nawiązywanie relacji, działanie naprzemienne, kompetencje językowe (nowe słowa, rozbudowane wypowiedzi), inicjowanie komunikacji, czytanie. W zależności więc od wieku dziecka, jego możliwości i ograniczeń, preferencji i potrzeb - dobieramy książkę.
Książki mogą wyglądać przeróżnie. Mogą to być zwyczajne książki ze sklepu, mogą być dodatkowo zilustrowane symbolami, mogą być wykonane własnoręcznie - ze zdjęciami, obrazkami, z elementami przestrzenno-dotykowymi. Mogą też mieć formę prezentacji komputerowej. Oczywiście każda z książek musi być dostosowana do systemu komunikacyjnego użytkownika.
Do pierwszych doświadczeń z książką często wykorzystuję samodzielnie opracowane książki, zawierające zdjęcia dziecka w różnych sytuacjach, miejscach mu znanych, z bliskimi mu osobami. Pozwala to na lepsze skupienie uwagi, ponieważ to, co dotyczy bezpośrednio dziecka jest mu bliższe i bardziej dla niego interesujące.
Przykładem jest książeczka "Co lubię robić w przedszkolu?". Każde zdjęcie zostało opatrzone krótkim tekstem, a pod zdjęciem znajduje się miejsce na komentarz za pomocą symboli. Tego typu książka pozwala na rozwijanie koncentracji uwagi, tworzenie wspólnego pola uwagi, relacji z dorosłym. Możemy dzięki niej rozwijać percepcję wzrokową i kształtować umiejętność wskazywania. Podczas przeglądania książki rozwijamy kompetencje językowe. Może to być wprowadzanie nowych słów, nauka komentowania, modelowanie dłuższych wypowiedzi, np. (Lubię rysować.) Co lubię rysować? Czym? Jakim kolorem? itp.
Prostym sposobem na tworzenie książek dostosowanych do preferencji dziecka jest opracowywanie ich z ulubionych przez dziecko piosenek i bajek poprzez zrzuty z ekranu. Książka o Fruzi dedykowana była fanowi piosenek o Fruzi :) Jest bardzo prosta w formie. Nie zawiera tekstu, a praca z książką opiera się tylko na komentowaniu ilustracji. Początkowo dziecko komentuje ilustrację jednym czasownikiem, a w miarę wzrostu kompetencji może swoją wypowiedź rozbudowywać. Pamiętać zatem należy, że bardzo dużą rolę w czytaniu uczestniczącym odgrywa modelowanie, czyli pokazywanie, w jaki sposób można rozszerzać wypowiedzi. Ważne jest również, by podczas modelowania korzystać z narzędzia komunikacyjnego dziecka.
Książka o Peppie powstała ze screenów bajki na potrzeby wprowadzenia moich przedszkolaków w tematykę świąteczną i rozbudowania systemu o nowe słowa. Jest w niej prosty tekst, a słowa klucze są podkreślone kolorem. Można więc realizować za jej pomocą naukę czytania. W tym wypadku symbole można naklejać nad lub pod tekstem.
Jeśli chodzi o książki ze sklepu, to możliwości jest naprawdę wiele. Dla młodszych dzieci najlepiej sprawdzają się książki z małą ilością tekstu, wyraźną grafiką. Dla dzieci z problemami motorycznymi lepsze będą książki o sztywnych kartkach. Dzieci uwielbiają też książeczki z ruchomymi elementami lub otwieranymi okienkami.
Dobrze sprawdzają się książeczki z powtarzalnymi frazami. Dzieci chętnie "doczytują" wtedy tekst używając symboli lub przycisków z nagranym fragmentem.
Na rynku jest też kilka pozycji wydanych z myślą o dzieciach z trudnościami w porozumiewaniu się. Są to na przykład pozycje z Wydawnictwa Harmonia z serii Czytaj i rozmawiaj o przygodach Antosia. To proste historie z powtarzającym się refrenem, zachęcające do podejmowania i prowadzenia dialogu, komentowania, zadawania pytań.
To świetna książka, którą można dodatkowo zilustrować aktywnościami, wspólną zabawą dotyczącą tekstu.
Jeśli podobają Ci się moje posty, zostaw po sobie ślad - polub, skomentuj lub udostępnij.
Zachęcam Cię również do subskrybowania bloga - będziesz mieć pewność, że nie ominą Cię nowe informacje.
Dziękuję za inspirację
Świetny pomysł z wykorzystaniem rzeczywistych przedmiotów podczas czytania. Na pewno wykorzystam podczas swoich zajęć.